به گزارش طلوع ارگ، امروزه تحقیقات بویژه بصورت میدانی ومبتنی بر فضای نمونه ای، نقشی برجسته و کارایی بالایی در رفع مشکلات مبتلا به جامعه دارد. بر اساس پژوهشی که در معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی بم صورت گرفت نتایج با اهمیتی حاصل گردید که در نشستی توسط مسئولین مربوطه تشریح شد.
اولین نشست خبری گزارش طرح تحقیقاتی خاتمه یافته با عنوان « بررسی تاثیر هزار روز ابتدای زندگی و خطر مصرف مواد در بزرگسالی» ۱۸ بهمن ماه ۱۴۰۲، در معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی بم برگزار شد.
این نشست خبری در تاریخ ۱۸ بهمن ماه در معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی بم با حضور اصحاب رسانه و همچنین مهندس بنی اسدی معاون تحقیقات و فناوری، دکتر عابدی مدیر توسعه و ارزیابی تحقیقات، دکتر سبحانی پور مدیر توسعه فناوری سلامت و کارشناسان حوزه تحقیقات و فناوری با محوریت بررسی نتایج منتج از طرح تحقیقاتی سیاست های با عنوان « بررسی تاثیر هزار روز ابتدای زندگی و خطر مصرف مواد در بزرگسالی» برگزار گردید و آقای دکتر سعید میرزائی که مجری طرح مربوطه بود با حضور در جلسه به ارائه ابعاد مختلف نتایج طرح مذکور پرداخت. در ادامه خلاصه ای از این نشست مبتنی برسوالات مطروحه را بخوانید:
با توجه به عنوان طرح به نظر شما مخاطبین اصلی این طرح چه کسانی هستند؟
با توجه به اینکه مطالعه حاضر به تاثیرات شگرف هزار روز ابتدای زندگی بر بیماری های بزرگسالی اشاره دارد، مخاطبین اصلی می تواند دامنه گسترده ای را از پزشکان اجتماعی، پزشکان خانواده، سیاست گذاران و مدیران تصمیم گیر تا عموم مردم را شامل شود.
زمینه و لزوم مطالعه را توضیح بفرمایید.
سومصرف مواد، یک مشکل جهانی است گونه ای که بر طبق آمار سال ۲۰۱۶، ۶ درصد از جمعیت ۱۵ تا ۶۴ ساله جهان حداقل یک بار مواد مصرف کرده اند. آمارهای جهانی نشان می دهد که ۳۵ میلیون نفر معتاد به مواد مخدر هستند، ۱۱.۸ میلیون نفر مواد مخدر تزریقی دارند و شیوع ایدز در بین آنها ۱۳.۱ درصد گزارش شده است. صد و چهل و هشت کشور مواد مخدر تزریقی گزارش کردند، در حالی که ۱۲۰ کشور عفونت HIV را در میان این جمعیت گزارش کردند. با توجه به پیامدهای نامطلوب جسمی، روحی – روانی و اجتماعی سوء مصرف مواد مخدر برای کشورها، شناسایی علل و سیاست گذاری مبتنی بر شواهد توسط دولت ها می تواند در پیشگیری از وقوع سوء مصرف مواد موثر باشد.
مطالعات متعددی در سراسردنیا در زمینه شناسایی ریسک فاکتورهای پیش بینی کننده سو مصرف مواد انجام شده است. یکی از موارد مطرح شده در مطالعات، بحث هزار روز ابتدایی زندگی است. هزار روز ابتدایی زندگی از ابتدای بارداری تا انتهای دوسالگی را شامل می شود و یک دوره منحصر به فرد است که پایه های سلامت بهینه، رشد و توسعه عصبی در طول عمر شکل می گیرد.
مطالعات متعدد به ارتباط میان هزار روز ابتدای زندگی و افزایش پیامدهای نامطلوب در بزرگسالی پرداخته اند. با توجه به عدم وجود مطالعه ای در زمینه ارتباط بین هزار روز ابتدای زندگی و احتمال بروز سو مصرف مواد در بزرگسالی، مطالعه حاضر به منظور تشریح تاثیر رویداد های جانبی این برهه زمانی بر وقوع سو مصرف در سال های آتی انجام شد.
روش مطالعه شما به چه صورت بوده است؟
مطالعه حاضر از دسته مطالعات مروری می باشد که به روش روایتی صورت گرفته است. بدین منظور مطالعات مرتبط از پایگاه های داده ای معتبر استخراج گردید و مورد تحلیل قرار گرفت.
پیام های کلیدی این طرح را توضیح نمایید.
مطالعات حیوانی نشان می دهد، قرار گرفتن در معرض استرس در دوران بارداری و زایمان، از طریق برنامه ریزی جنینی، بر رفتار حیوان در بزرگسالی در سه حوزه اصلی اختلال یادگیری، افزایش اضطراب و رفتارهای افسردگی، افزایش حساسیت سومصرف مواد تاثیر می گذارد. فرزندان مادران جوندگانی که در معرض استرس بودند، حساسیت بیشتری نسبت به طیف گسترده ای از مواد از جمله آمفتامین ها، متاآمفتامین ها، اتانول، مورفین و کوکائین نشان می دادند.
ترکیب میکروبیوتا که در طول زندگی بزرگسالی در دستگاه گوارش انسان زندگی می کنند، در اوایل چند سال اول زندگی ایجاد می شود و در مراحل ابتدایی زندگی، آنها به ویژه به تغییر برخی از عوامل محیطی از جمله نحوه زایمان، تغذیه با شیر مادر یا شیشه، رژیم غذایی، دارو به ویژه داروهای آنتی بیوتیک، و قرار گرفتن در معرض عفونت های ویروسی، باکتریایی و استرس، بسیار حساس هستند. غالبا مصرف مواد با عدم تعادل در کلنی های باکتریایی دستگاه گوارش و میکروبیوم روده همراه است و این تغییرات ممکن است برای ایجاد و حفظ اعتیاد با تغییر سیگنال‌های بین روده و مغز حیاتی باشد.
شواهد متعددی وجود دارد که نشان می دهد، قرار گرفتن در معرض مصرف مواد در دوران جنینی، به عنوان ریسک فاکتور پیش بینی کننده مصرف مواد و الکل در فرزندان می باشد. به شیوه ای که آغاز مصرف مواد در کودکی و نوجوانی قویا با قرار گرفتن در معرض نیکوتین و الکل در دوران جنینی در ارتباط است.
نتایج مطالعات مختلف نشان می دهد رابطه قوی و تجمعی میان، قرار گرفتن در معرض آزار روانی، جسمی یا جنسی دوران کودکی و اختلال عملکرد خانواده در دوران کودکی و وقوع رفتارهای پرخطر در دوران بزرگسالی همچون ، اقدام به خودکشی، الکلیسم، سو مصرف مواد بویژه الگوی تزریقی، تعدد شرکای جنسی وجود دارد. به گونه ای که قرار گرفتن در معرض همه ۴ دسته آزار اشاره شده، احتمال الکلیسم، سومصرف مواد، خودکشی و افسردگی را بین ۴ تا ۱۲ برابر افزایش می دهد.
شواهد حاکی از نقش بسزای دلبستگی ایمن فرزند به والدین بویژه مادر، در بازدارندگی سو مصرف مواد در فرزندان می باشد. به گونه ای که دلبستگی ناایمن یکی از پیش بینی کننده های اصلی شروع و یا افزایش مصرف مواد در افراد است.
تأثیر جدایی از مادر در آسیب پذیری بزرگسالان در برابر مصرف مواد قبلاً برای چندین نوع ماده از جمله اپیوئید، اتانول، کانابینوئیدها، مت آمفتامین و کوکائین نشان داده شده است.
براساس یافته های پژوهش چه پیشنهاداتی جهت ارتقا کیفیت خدمات دارید؟
در مجموع می توان نتیجه گرفت که هزار روز ابتدای زندگی یک برهه حساس برای زندگی هر فرد است که اگر به وقایع ناخوشایند آلوده شود، با مکانیسم های متفاوت می تواند تاب آوری در برابر سوء مصرف مواد را در سالهای آتی زندگی هر فرد کاهش دهد. بنابراین بسیار مهم است که در تدوین نسخه های اجتماعی پیشگیری از مصرف مواد در جامعه به این برهه زمانی مهم توجه ویژه داشت.
