به گزارش طلوع بم به نقل از اعتماد، هفته سوم مرداد از اهالی بم گزارشهایی دریافت شد که زمین لرزههایی احساس کردهاند که بعضی آنها با شدت بیشتری بوده است. نکته آن است که این زمین لرزهها در شبکههای محلی و بینالمللی زلزلهشناسی ثبت و گزارش نشدند. زلزله ۵ دی ماه ۸۲ بم با بزرگای ۶٫۵ پس از وقوع چند زلزله کوچک -که در شبکههای لرزهنگاری کشور قابل ثبت نبود و هنوز هم اگر چنین حالتی رخ بدهد قابل ثبت نیستند- در ساعت ۵:۲۶ بامداد اتفاق افتاد. این زلزلههای کوچک (پیشلرزهها) فقط توسط مردم بم احساس میشد و تنها در دستگاه شتابنگاری بم قابل ثبت بود که در محل فرمانداری بم واقع بود. این شتابنگار هم به صورت خط-خاموش فعال بود و صرفا پس از رخداد زلزله و با مراجعه به محل اطلاعات موجود در آن قابل برداشت و تحلیل بود و هست. آن زلزلههای کوچک و بعد از چند ساعت رخداد زمین لرزه شدید بم در ذهن مردم بم و منطقه کرمان به صورت یک مدل درآمده و طبیعی است که هر بار یکسری زمین لرزه کوچک رخ دهد پرسشی در ذهنشان شکل میگیرد که آیا همان توالی که در دی ماه ۸۲ اتفاق افتاد، قابل تکرار است؟ بعد از زمین لرزه ۱۳۸۲ بم، پسلرزهها بهطور متناوب تا حدود ۲ سال ادامه یافت، ولی در سالهای بعد هم زمین لرزههایی (که البته دیگر پسلرزه نیستند) در بم احساس و گاهی اگر بزرگای آنها از ۴ بیشتر باشد، ثبت هم میشوند. برخی از این زلزلهها به همان گسل بم مربوط است که همچنان فعالیتهای لرزهای در سه قطعه مختلف خود نشان میدهد. در زلزله ۱۳۸۲ بم فقط قطعه میانی فعال شد ولی اکنون قطعههای دیگر هم فعالیت نشان میدهند که البته نکته عجیبی نیست. بخش دیگری از این زلزلهها که در بم احساس میشوند مربوط به گسل بم نیستند، مانند زمینلرزه ۲۹ آذر ۱۳۸۹ در محمدآباد ریگان که در حدود ۸۰ کیلومتری بم رخ داد و بزرگای این زلزله هم مانند زلزله بم ۶٫۵ بود ولی ربطی به گسل بم نداشت. منطقه در سیکل جدیدی از فعالیتهای لرزهای بعدی از زمینلرزه ۱۳۸۲ قرار گرفته است. ولی همچنان این پرسش مهم برقرار است که چرا ایستگاههای لرزهنگاری به تعداد کافی وجود ندارد؟ بدون شبکه پرتعداد از ایستگاههای لرزهنگاری محلی که بتواند زلزلههای کوچک (کمتر از بزرگای ۴ یا ۳٫۵) را هم به دقت ثبت و هم مرتبا گزارش کند، امکان گزارش و مدلسازی بسیاری از زلزلههای کوچک وجود نخواهد داشت و متاسفانه فقط مردم این زلزلهها را حس میکنند. نصب و راهاندازی یک شبکه لرزهنگاری محلی در بم الزامی است. سرمایهگذاری گستردهای نیاز نیست. براساس نصب این شبکه امکان راهاندازی سامانه هشدار پیش هنگام زلزله هم برای شهری مانند بم وجود خواهد داشت. زلزله بم ۱۳۸۲ درس تلخی به ما داد که همانا بیتوجهی به موقعیت شهرهای واقع بر رو یا در نزدیکی گسلهای فعال مثل بم و شهرهای نظیر آن است که در ایران فراوان هستند و گسترش شهر به سوی گسلهای فعال میتواند به پدید آمدن فجایعی نظیر بم شود. شهرهای دیگری هم داریم که مانند بم در کنار گسلهای فعال گسترش یافتهاند و از قضا بسیار پرجمعیت هستند، مانند تهران، تبریز و مشهد. پایش دقیق و مدام زلزلهها در پیرامون این شهرها بسیار مهم است، چراکه اگر مانند سری زمینلرزههای اردیبهشت تا مرداد ۹۹ دماوند و فیروزکوه در نزدیکی شهری مانند تهران باشند، آنگاه ابهامات برای جمعیت بسیار انبوهی نسبت به روند این زمینلرزههای کوچک وجود خواهد داشت که نباید بیپاسخ بماند.
دکتر مهدی زارع استاد پژوهشگاه زلزله امروز ۲۹ مرداد در روزنامه اعتماد نوشت:
بم بعد از ۱۷ سال هنوز میلرزد
لینک کوتاه : https://toluearg.ir/?p=6650