دکتر محمدرضا سپهوند شامگاه دوشنبه ۴ دی ماه در نشست بررسی پدیده زمین لرزه با تاکید بر گسل های کرمان اظهار کرد: ایران در یک نقطه برخورد قاره ای و پهنه لرزه ای بسیار فعال قرار گرفته و تمام پهنه ایران متاثر از گسل های فعال این پهنه است.
وی در ادامه افزود: گسل نایبند، لکرکوه، کوهبنان، شهداد، گلباف، گوک، بم، سبزواران، رفسنجان، انار، شهربابک و لاله زار گسل های اصلی و مهم استان کرمان هستند که براثر این گسل ها پهنه بسیار لرزه خیزی را در استان شاهد هستیم.
این دکترای زلزله شناسی با بیان اینکه به خاطر تنش همگرایی، زمین لرزه ها به وجود می آید و معمولا با ۳ و نیم کیلومتر بر ثانیه موج این زمین لرزه ها ایجاد و گسیختگی به وجود می آید بیان کرد: اتفاقات تکراری وجود دارد و گسل یک منطقه فعال می شود و فعالیت کرده و مدتی خواب و دوباره فعالیت می کند و زمین لرزه های سال ۶۰ در گلباف و سیرچ و محمدآباد ریگان در سال ۸۹ این مسئله را به ما تبیین می کند لذا رخداد زمین لرزه هجدک در فاصله چند روز و به میزان ۶ ریشتر خیلی اتفاق عجیبی نیست.
وی با اشاره به اینکه به ازای هر یک واحد بزرگای زمین لرزه انرژی آزاد شده ۳۲ برابر است، اظهار کرد: میزان انرژی آزاد شده هر کدام از زلزله های ۶ ریشتری هجدک معادل انفجار ۳۰ هزار و ۸۹ تن «تی.ان.تی» است.
سپهوند در ادامه با اشاره به اینکه منطقه هجدک خرده لرزه هایی از فروردین ماه داشته، گفت: رخدادهای زلزله ما عموما در منطقه گسل لکرکوه است.
این استاد دانشگاه با اشاره به نقشه لرزش ها براساس سیستم های شتاب نگارش مرکز لرزه نگاری گفت: براساس تحلیل این نقشه نیروهای امدادی باید به سرعت به جایی که بیشترین خسارت را از زلزله دیده، اعزام شوند اما متاسفانه در کرمان شتاب‌نگارش ها به دلیل قطع شدن برق، تلفن و … در زمان زلزله، اطلاعات ندارند و مدیریت روی دیتاها نیست، در حالی که باید اطلاعات برسد که بتوانیم سریع تر عمل کنیم.
وی با اشاره به نگرانی ها در مورد اینکه آیا زمین لرزه های اخیر زلزله اصلی بوده یا پیش لرزه؟ گفت: توجه به تاریخچه زلزله های گذشته نشان می دهد اطراف این منطقه زلزله بزرگ تر از ۵ ریشتر را تجربه نکرده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی کرمان در ادامه گفت: خاکی که روی آن خانه می سازیم خیلی مهم است که در زمین لرزه ها چگونه عمل می کند و ضخامت رسوبات در جایی که سازه هست خیلی اهمیت دارد.
وی با مطرح کردن این سئوال که آیا می توانیم زلزله را پیش بینی کنیم؟ تاکید کرد: خیر. باید برای پیش بینی زلزله سه فاکتور را داشته باشیم اینکه زلزله کجا، چه زمانی و با بزرگای چند ریشتر رخ می دهد؟ و نمی توانیم هیچ کدام را با هم داشته باشیم. اما پیش نشانگرها می توانند هشدارهایی را به ما بدهند.
سپهوند با بیان اینکه ضعفی که در کرمان وجود دارد، این است که با این همه گسل فعال، دستگاه و تجهیزات لازم وجود ندارد در حالی که هزینه آن یک و نیم میلیارد تومان بیشتر نمی شود، تصریح کرد: وقوع بیش از یک هزار پس لرزه بهترین فرصت برای مطالعه بر روی گسل های منطقه است و نباید این فرصت از دست برود و باید دستگاه های لازم برای تحلیل این گسل ها خریداری شود.
سپهوند درباره شایعات مطرح شده مبنی بر پدیده هارپ بیان کرد: هارپ پدیده سطحی است و تغییرات مقیاس مغناطیسی را نمی تواند به عمق منتقل کند و زلزله هایی که اتفاق افتاده روی گسل هایی بوده که از قبل روی آن تنش هایی وجود داشته است و هیچ ارتباطی با پدیده هارپ ندارد.
این دکترای زلزله شناسی در پایان گفت: کنترل و مدیریت، اهمیت بسیاری دارد و باید به همه مسائل توجه کرد./ایسنا
