خرمای بم که روزگاری مهمان سفره ضیافت‌های مذهبی بود، امروز به گوشه‌ای رانده شده است و به جای رخ نمایی در بازار فروش در گوشه سردخانه در حال انجماد و به فراموشی سپرده شدن است. چرا که سال گذشته بخش زیادی از خرماهای برداشت شده از نخلستان‌های این شهرستان در سردخانه انبار شد و هنوز آنها به فروش نرسیده، محصول ۷۵ هزارتنی سال ۹۶ هم از راه رسید و به آن اضافه شد. حالا هنوز خبری از برنامه ریزی متولیان برای فروش یا صادرات این محصول به گوش نمی‌رسد و با این شرایط بیم آن می‌رود که دوباره بخش زیادی از خرماهای بم همچون سال‌های گذشته به فروش نرسد و نخل‌داران مقروض نتوانند بدهی‌های خود را به بانک‌ها پرداخت کنند و زیر بار چنین فشاری دست از کار بکشند. معضلی که علاوه بر تشدید درد بیکاری، خط تولید خرمای مضافتی بم را هم برای همیشه تعطیل می‌کند.
شایعه پراکنی تا نبود سیستم صادراتی مناسب
محصول سال گذشته حتی نتوانست در ماه مبارک رمضان که مصرف خرما در تمام کشور افزایش چندبرابری می‌یابد، سهمی یابد و باز در سردخانه باقی ماند. البته دلیل این به فروش نرسیدن را هم مسئولان شایعاتی می‌دانند که در شبکه‌های اجتماعی به دروغ دست به دست شد و مسیر فروش محصول نخل‌داران را مسدود کرد. خرماهایی که در یک پیام تلگرامی ادعا می‌شد به دلیل حضور خفاش‌ها سمی هستند و مردم باید از خوردن آن امتناع کنند. البته در این رابطه مسئولان وزارت بهداشت بارها با ارائه مستندات علمی خبر منتشر شده را رد کردند. با این حال باز هم خرمای مرغوب بم در سردخانه ماند. البته معضل به فروش نرسیدن خرماهای این شهرستان تنها به شایعات منتشره محدود نمی‌شود، چرا که مسئله اصلی این است که سیستم مناسبی برای صادرات محصول خرما در بم وجود ندارد. در این خصوص نماینده مردم بم در مجلس تاکید می‌کند که نبود برنامه ریزی صادراتی و بسته بندی شکیل از دلایل مهم خانه نشینی خرماها است.
حبیب الله نیکزادی پناه با اشاره به کیفیت بالای خرمای برداشت شده، می‌افزاید:« خرمای مضافتی بم با توجه به درجه کیفیت و شهرت منحصر به فردی که در بازار جهانی کشاورزی دارد می تواند علاوه برتسخیر بازار داخلی، بازارهای بین المللی صادراتی را نیز در اختیار بگیرد. بنابراین جا دارد که نه تنها برای بهبود وضعیت خرم‌کاران که با زحمات فراوان دست به تولید این محصول می‌زنند، بلکه برای ارزآوری حاصل از صادرات خرما، دولت برنامه جامعی برای فروش این محصول مرغوب در نظر بگیرد.»
سردخانه‌ها مقصد آخر خرماهای بم
درحال حاضر که محصول مرغوب شهرستان بم به جای فروش در گوشه سردخانه خاک می‌خورد و این دلالان هستند که با جولان در بازار سود حاصله را می‌برند و دست کشاورزان را خالی می‌گذارند. چرا که به جای گشوده شدن چتر حمایت متولیان، سایه دست‌درازی سودجویان، بر سر خرما‌کاران سنگینی می‌کند.
در این باره نیکزادی پناه، نماینده مردم بم می‌گوید:« متاسفانه کشاورزان ما از منابع مالی مطمئنی برخوردار نیستند و پس از برداشت خرما مجبورند برای تامین معیشت و پرداخت بدهی‌های خود به بانک‌ها خرما را به هرقیمتی که دلالان تعیین کنند بفروش برسانند. از این رو برای رفع مشکلات مالی کشاورزان بانک کشاورزی و صندوق‌های قرض الحسنه علاوه بر کاهش سخت‌گیری‌هایشان باید با ارائه تسهیلات لازم مشکلات کشاورزان را برطرف کنند.»
علاوه بر این لازم است در کنار ارائه تسهیلات کم بهره به خرما‌کاران، مسیر فروش محصول هم باز شود. در حال حاضر خرماهای تولیدی در جعبه‌های ۶۰۰ الی ۷۰۰ گرمی بسته بندی می‌شوند که در ردیف بسته بندی‌های شکیل و استاندارد برای ارائه در بازار جهانی قرار نمی‌گیرد. از این رو تا زمانی که این معضلات از سر راه تولید محصول خرما توسط دولتمردان برداشته نشود، باز هم کشاورزان باید شاهد انبار شدن دسترنج یکساله‌شان باشند. معضلی که با سادگی می‌تواند برطرف شود و هنوز مسئولان برای آن برنامه‌ای ندارند.
نویسنده:میترا شهبازی/روزنامه جوان
