فرماندار بم: قول پیگیری داده‌ایم اما همچنان مطالب غیرکارشناسی در فضای مجازی زیاد است/ بعضی از افراد با فرافکنی می‌خواهند سرمایه‌گذار را دلسرد کنند تا به اهدافی که در سر می‌پروراند برسند
به گزارش کرمان نو به نقل از ایسنا، کارخانه شمش و روی دارزین قرار است با هدف تکمیل زنجیره تولید در ادامه فعالیت مجتمع سرب و روی خان خاتون واقع در شهرستان بم در ۱۹۰ کیلومتری جنوب شرقی مرکز استان کرمان راه اندازی شود تا ضمن توسعه اشتغالزایی در منطقه بتواند زمینه بهره وری بیشتر تولید در این منطقه را نیز به دنبال داشته باشد.
کلنگ احداث این کارخانه از حدود دو سال پیش به زمین زده شد و تاکنون عملیات خاک ریزی و تسطیح آن انجام شده و مالک این کارخانه نیز اعلام کرده تاکنون مبلغ زیادی در آغاز احداث کارخانه مذکور سرمایه گذاری کرده است.
“هادی شهسوارپور” فرماندار بم با اشاره به نگرانی های مالکان و مردم درخصوص کارخانه روی اظهار کرد: دغدغه مردم برای ما نیز در اولویت قرار دارد و در جلسه ای که به منظور پیگیری مسائل کارخانه برگزار شد، مسئولان دولتی، قضایی و مالک کارخانه حضور داشتند و معترضان نگرانی های زیست محیطی و نیز تاثیراتی که به زعم آنان احداث کارخانه روی منابع آبی خواهد داشت را بیان کردند.
وی افزود: مسئولان حاضر در جلسه نیز استدلال های علمی و فنی ارائه مجوزها را بیان کردند و در نهایت معترضان قانع شدند که ساخت کارخانه با ملاحظات دقیق فنی همراه خواهد بود و مشکلات مدنظر آنها را به دنبال نخواهد داشت.
شهسوارپور تصریح کرد: از جمله اهداف انجام شده احداث کارخانه فرآوری روی و شمش در منطقه دارزین با هدف اشتغال پایدار، احیای روستاها و مهاجرت معکوس است.
به گفته وی برای دریافت مجوزهای لازم که ساز و کار خاص خود را دارد، تمامی نهادهایی که برای احداث کارخانه مجوز می‌دهند در سطح شهرستان، استان و ملی اظهارنظر کرده اند.
فرماندار بم تاکید کرد: ما هم نگران قنات ها و باغات هستیم و از باغ شهر و قنات های بم به خاطر احداث یک کارخانه به راحتی نمی‌گذریم.
وی افزود: به دلیل ثبت جهانی بم هر اقدامی که بخواهد انجام شود، باید مجوزهای لازم را براساس سیاست‌های میراث جهانی را داشته باشد وگرنه هیچ دستگاه و ارگانی اجازه ورود به کار نخواهد داشت؛ شاید در کرمان این مجوز یک ماهه صادر می‌شد اما در بم به علت حساسیت های بیشتر سه سال طول کشید.
شهسوارپور ادامه داد: اگر حتی یک دهم درصد احساس کنیم این کارخانه به محیط زیست ضرر وارد می کند، تعطیل می شود و تا جایی که سرمایه گذار هم اعلام کرده اگر کارشناسان اظهارنظر کنند که مشکل زیست محیطی تا ۵۰ سال آینده دارد عملیات اجرایی متوقف می شود ولی همه براساس علم باشد نه هرکسی اظهارنظر کند.
فرماندار بم در ادامه ضمن گلایه از انتشار یکسری مطالب در فضای مجازی به بهانه مخالفت با راه اندازی این کارخانه اعلام کرد: هر شهروندی حق مطالبه گری دارد اما ابتدا باید به مسئول مربوطه مراجعه و اگر پاسخی دریافت نمی کردند در شبکه های اجتماعی مشکل خود را مطرح می ساختند؛ بسیاری از مطالب منتشر شده در فضای مجازی تشویش اذهان عمومی را در پی داشته و احساسات مردم را جریحه‌دار کرده است.
وی در ادامه عنوان کرد: مشوق‌های تولیدی برای کارآفرینان و سرمایه گذاران بسیار مهم است بنابراین با شفاف‌سازی و تصویب مشوق‌های لازم باید انگیزه مشارکت در تولید را در سرمایه گذاران افزایش دهیم.
شهسوارپور گفت: در جلسه ای که در خصوص کارخانه روی برگزار شد همه معترضان به نتیجه رسیدند اما می بینم باز افرادی مطالبی را مطرح می کنند که همین جا اعلام می کنیم چنانچه اعتراض دارند می توانند از کارشناسان ذیربط اعلام نظر کنند و سوابق فرد موردنظر توسط سرمایه گذار، دادستان و فرماندار بررسی و پس از اینکه بی طرف بودن فرد محرز شود، حق کارشناسی توسط سرمایه گذار پرداخت و چنانچه اگر مشکلی باشد کارخانه جابه جا می شود.
فرماندار بم در پاسخ به این سئوا که آیا این کارخانه نمی توانست جنب معدن خان خاتون قرار گیرد یا آیا درجای دیگر احداث شود؟ بیان کرد: هدف سرمایه گذار تامین نیرو از کل شهرستان بود چون در مرحله اول بیش از ۷۰۰ نفر مشغول به کار می شوند وافزایش نیرو از دغدغه های سرمایه گذار بودهاست.
وی افزود: بعضی از افراد با فرافکنی می خواهند سرمایه گذار را دلسرد کنند تا به اهدافی که در سر می پروراند برسند و با انتشار اخبار نادرست در فضای مجازی به این امر دامن می زنند .
شهسوارپور تاکید کرد: چنانچه افرادی که می خواهند متولی شوند، کارشناسان را هرچه سریع تر مشخص و معرفی کنند تا نسبت به جابه جایی کارخانه اقدام شود .
انجمن حامی (بمی‌های مقیم کرمان): هرگونه شبهه‌ای درباره آلودگی آب و قناتهای بم خسارت جبران‌ناپذیری به تمدن بم است و باید مساله بصورت شفاف حل شود/مسئولین از سرمایه‌گذار حمایت کنند و مکانی دیگر را در اختیار سرمایه‌گذار بگذارند
جمعی از بمی های مقیم کرمان و برخی اعضای انجمن حامی درجلسه‌ای با حضور فعالان اجتماعی مرتبط با قنات و گردشگری در جلسه ای به بحث و بررسی پیرامون پروژه احداث کارخانه سرب و روی معدن خان خاتون در محدوده دارزین پرداختند که متخصصانی از حوزه آب و قنات و هواشناسی نیز حضور داشتند.
در بررسی نقشه های حوزه آبی شرق استان نظراتی حاکی بود که احداث کارخانه هایی مثل سرب و روی که باعث آلودگی زیر سطحی می گردد در عمق کمتر از ۳۰ کیلومتر از محور اتوبان کرمان بم در جهت شمال بدلیل آلودگی به منطقه آسیب جدی می زند لذا صدور هرگونه مجوز از دیدگاه حفاظت محیط زیست در این محدوده باید ممنوع گردد.
یک متخصص قنات گفت که ۴۷ قنات بم در حال ثبت ملی است و بزودی بم پایگاه قنات استان می شود دو قنات ثبت ملی دارد بنابراین هرگونه شبهه ای در آلودگی قنوات بم خسارت جبران ناپذیری به به مدیریت چندهزار ساله آب این منطقه کم نظیر و گناهی نابخشودنی است.
اینکه چرا احداث کارخانه در محدوده معدن مربوطه صورت نمیگیرد مورد سوال جدی قرار گرفت.
تعدادی از فعالان اجتماعی منطقه از مسئولان خواستند که منافع ملی و منطقه ای را بر منافع کوتاه مدت خواص ترجیح ندهند.
بر سرمایه گذاری صنعت در منطقه حمایت شده و یادآوری گردید که ضرورت دارد دستگاه های دولتی تسهیلات لازم برای تامین خدماتی مثل برق، راه و آب را در محدوده معدن فراهم نمایند تا از فرار سرمایه جلوگیری شود همچنین به سرمایه گذار نیز توصیه شد با توجه به صرفه بیشتر اقتصادی از بسیاری جهات نسبت به احداث کارخانه در نزدیکی معدن اقدام نماید یا اگر مشکلاتی در آنجا دارد بایستی مکان یابی را به عمق بیش از ۳۰ کیلومتری مذکور اصلاح نماید تا از محدوده ی حوضه آبی منطقه بم و دارزین خارج گردد.
در پایان مقرر شد که نشستی با حضور نمایندگانی از طرف های مرتبط با این موضوع در اتاق بازرگانی کرمان برگزار گردد.
نامه جمعی از کشاورزان بمی و با اشاره به حدیثی از امام علی: از پیمودن راهی که در آن بیم گمراهی و پشیمانی می‌رود خودداری کنید / با احداث کارخانه در دشت دارزین شدیدا مخالفیم
فرماندار محترم شهرستان بم جناب آقای مهندس شهسوارپور
با سلام و احترام پیرو مراتب پیشین اعلام اعتراض نمایندگان قنوات و کشاورزان بم در خصوص مخالفت با جانمایی احداث کارخانه فرآوری سرب و روی در دشت دارزین بم، لازم دیدیم مجددا مطالبی را خدمتتان به عرض برسانیم.
در ابتدا پیش از هر چیز ضمن تقدیر و تشکر از بذل توجه جنابعالی در درک نگرانی کشاورزان، به عرض میرساند که کشاورزان نیز نسبت این موضوع که جذب سرمایه گذار و ایجاد اشتغال و توسعه و ارتقا شهرستان از وظایف ذاتی فرمانداری است درک متقابلی داشته و قدردان نیات و خدمات صادقانه و کارنامه ی خوب جنابعالی در دوران خدمت در سمت فرمانداری شهرستان بم میباشند. در این راستا یکی از اقدامات شایسته شما توجه به دغدغه ی عمومی ایجاد شده و برگزاری نشست بین دغدغه‌مندان با سرمایه گذار محترم در تاریخ ۱۱/۵/۱۴۰۰ در محل فرمانداری و با حضور مسئولین ادارات ذیربط و بیان دیدگاهها و تبادل نظر بین ایشان بوده است.
همانطور که استحضار دارید در انتهای نشست مذکور قرار بر آن شد که معترضین با کمک گرفتن از کارشناسانی دیگر نسبت به بررسی موضوع احداث کارخانه در محل مذکور بپردازند. هم چنین مقرر شد که به همین منظور، تیم مشاوره ی سرمایه گذار محترم مجموعه ی خان خاتون، طرح ارزیابی زیست محیطی کارخانه را دراختیار عموم و معترضان قرار دهند.
در این راستا علی رغم اینکه تا امروز ۱۳/۶/۱۴۰۰ با وجود پیگیریهای مکرر هنوز طرح ارزیابی مذکور در اختیار ما قرار داده نشده است، نظر به مشاوره های کارشناسی کسب شده از متخصصانی مجرب در حوزه های محیط زیست، قنات، صنایع و معادن، آبخیزداری، هواشناسی، … و خبرگان محلی نتایجی به دست آمده که در ادامه بخش هایی از آنها به طور خلاصه خدمتتان بیان میگردد:
- دشت بم تاثیری حیاتی بر وجود و بقای باغشهر بم دارد و هر گونه اعمال تغییری در این دشت، منطقه ی بم را متاثر خواهد کرد. یکی از مهم ترین دلایل بقا و سرزندگی باغشهر بم از میان دهها باغشهری که در گذشته در کشور ایران وجود داشته اند، سلامت و حداقل دستکاری و دست اندازی های انسان مدرن در آبشخور باغات آن یعنی همین دشت بم می باشد. خوشبختانه وجود علم به این موضوع خطیر سبب شده است که طی ادوار مختلف مدیریتی در منطقه، علی رغم وجود ایده ها و طرحهای مختلف جهت اجرا در دشت مذکور، مسئولین وقت و سازمانهای ذیربط، اعطای هرگونه مجوز احداث تاسیسات و صنایع را در آن رد نموده و معدود طرحهای کوچکی مثل کارخانجات شن و ماسه ، کشتارگاه مرغ گوشتی و… نیز همواره مورد انتقاد و اعتراض کارشناسان و شهروندان بوده اند. همانطور که مستحضرید درصد غالب ساکنان باغشهر بم به شکل موروثی کشاورز بوده، و آگاهی و هوشیاری ایشان رکن اساسی دیگری در حفظ باغشهر و گذردادن آن از دل حوادث تلخ و شیرین تاریخ بوده است.
- دشت بم به دلیل جنس خاک و شیب زیاد ، دارای نفوذپذیری بالایی است. از آنجایی که محل جانمایی کارخانه فرآوری سرب و روی خان خاتون در همین دشت و اتفاقا در پهنه‌ی سیلابی و مسیر آبراهه‌ها قرار دارد، کوچکترین نشت مواد و فلزات سنگین ناشی از فعالیت کارخانه و ایجاد آلودگی در خاک، به سرعت به سفره های آبی زیرزمینی رسیده و آنها را نیز آلوده خواهد کرد.
- مشورت های صورت گرفته با کارشناسان مربوطه، حاکی از آن است که علی رغم توضیحات و راهکارهای ارائه شده از طرف تیم مشاور سرمایه گذار در نشست پیشین، مبنی بر تمهیدات فنی اندیشیده شده برای رعایت پروتکل‌های قانونی جهت اجتناب از بروز آلودگیهای محیطی، این پیش بینی ها در عمل و در دنیای واقع چندان اجرایی و قابل اعتماد نیستند. همانطور که مستحضرید همواره در مرحله ی اجرای فعالیتها، درصدی از خطای ناشی اهمال کاری و خطاهای انسانی، وقوع بلایای طبیعی مانند سیل، طوفان و زلزله (هر سه مسبوق به سابقه در منطقه)، استهلاک یا خرابی دستگاهها و اهمال کاری دستگاههای نظارتی و… نیز لحاظ می شود و تضمین ۱۰۰ درصدی عدم امکان وقوع یکی از این موارد، فرض محالی است که نه بیانش و نه پذیرفتنش معقول جلوه نمی کند.
بر این اساس در موقعیتی که هم مواد منتشر شونده به شدت سمی بوده و هم احتمال نفوذ و سرایت آنها بسیار بالاست، انتظار چشم پوشی ساکنان منطقه از این ضریب خطا نیز شایسته به نظر نمی رسد.
- عدم امکان جبران خطا در صورت نشت آلایندگی به آب، خاک، محصولات کشاورزی و بدن شهروندان، موضوع دیگری است که نگرانی ساکنان را صدچندان می کند. همانطور که مستحضرید چنانچه به هردلیلی آلودگی فلزات سنگینی مانند سرب و روی، جیوه دراجزای طبیعت وارد شود، تا صدها و بلکه هزاران سال این آلودگی قابل رفع و پاکسازی نخواهد بود. در چنان شرایطی دیگر تعطیلی کارخانه یا محاکمه مقصرین هم کارساز نبوده و یک باغشهر جهانی و تمدن چند هزار ساله به ورطه‌ی نابودی کشیده خواهد شد و مهاجرتهای گسترده دور از انتظار نیست.
- نظرات کارشناسان بیانگر آن است که تسطیح و کوبیده شدن چند هکتار از سطح دشت دارزین برای احداث تاسیسات کارخانه ی مذکور موجب کاهش نفوذ آبهای سطحی به سفره زیرزمینی شده و برآبدهی قنوات پایین دست نیز، تاثیر -ی هر چند کم- خواهد داشت.
- با توجه به قرار داشتن دشت بم در فهرست دشتهای ممنوعهی کشوری، حفر چاه عمیق و برداشت آب از آن با هرگونه توجیه، اغماض و ترفندی، غیرقانونی بوده و قابل قبول نیست.
- دانش خبرگان محلی و متخصصان مربوطه حاکی از آن است که برداشت آب از چاه ۱۸۰ متری حفر شده در روستای مهدی آباد دارزین برای کارخانه ی سرب و روی ، در آینده ای نزدیک، اثرات سوء خود را در آبدهی قنوات بم نشان خواهد داد. لازم به ذکر است که عمق مادرچاه های کلیه ی قنوات در این دشت کمتر از ۱۰۰ متر میباشد.
- طبق آمار رسمی شرکت آب منطقه ای، دشت بم سالانه ۵ متر بیلان منفی دارد و هر گونه برداشت مازاد، کاهش مخازن زیرزمینی را تشدید کرده و دشت را به سمت “ممنوعهی بحرانی” پیش خواهد برد.
- موضوع مهم دیگری که بر نگرانی های شهروندان می افزاید، طرح هایی توسعه ای است که سرمایه گذار محترم برای اجرا در همین منطقه در برنامه دارند. ایشان در محافل و جلسات مختلف، نوید راه اندازی تاسیساتی از قبیل کارخانه کاغذ سازی، تولید و پرورش جلبک ، مرغداری صنعتی ، احداث شهرک صنتی بخش دهبکری، فرودگاه اختصاصی و … را مطرح نموده اند. علی رغم جالب بودن هر کدام از این موارد، اما نظر به این که اجرای هر کدام از این موارد نیز لاجرم نیازمند منابع آبی میباشد، بیم آن می رود که هم با برداشت مستقیم آب و هم از طریق تخریب سطح وسیعی از خاک و کاهش نفوذپذیری خاک، قنوات باغشهر بم با آسیب هایی جدی و جبران ناپذیر روبرو شوند.
- از آنجا که سرمایه گذار محترم، معین اقتصادی بخش دهبکری نیز می باشند و یکی از ۴ معیار ارزیابی معین های اقتصادی، لزوم توجه خاص به مسایل زیست محیطی با زیرشاخه های “منابع آب، میراث طبیعی و فرهنگی، پوشش گیاهی و خاک، زباله و مواد زائد، آلودگی و دمای هوا، مصرف سوخت‌های فسیلی ” است، انتظار می رود که ایشان به تعهدات خود در این زمینه جامه عمل بپوشانند و پایداری طبیعی، فرهنگی و زیست محیطی منطقه، برایشان اولویتی پایین تر از معیارهای اقتصادی از قبیل اشتغالزایی کارگری نداشته باشد.
امام علی (ع)، درخصوص لزوم احتیاط در کارها میفرمایند:
اَمـْسـِکْ عـَنْ طـَریـقٍ اِذا خـِفـْتَ ضـَلالَتـَهُ فـَإِنَّ الْکـَفَّ عـِنـْدَ حـَیـْرَهِ الضَّلالِ خـَیـْرٌ مـِنْ رُکـُوبـِ الاَهْوالِ.(۶۳)
از پـیـمـودن راهـى که بیم گمراهى در آن مى رود خوددارى کن . به یقین ، خوددارى [از تصمیم و عمل ] هنگام حیرت گمراهى ، بهتر از اقدام ترس آمیز است.
بر این اساس و با توجه به مواردی که به عنوان مشتی نمونه‌ی خروار ذکر شد، ما نویسندگان و امضاکنندگان این نامه برآنیم که اصل عقلانی احتیاط را رعایت کرده و مخالفت قطعی خود را با احداث کارخانه فرآوری سرب و روی خان خاتون و هر گونه تاسیسات صنعتی و معدنی دیگر، دردشت بم اعلام نماییم. از اینرو از جناب فرماندار محترم شهرستان بم تقاضا داریم که در این خصوص دستورات و اقدامات لازم را مبذول فرمایید.
همچنین در پایان از جنابعالی به عنوان نماینده عالی دولت در سطح شهرستان خواهشمندیم که در صورت صلاحدید با توجه به اقدامات ارزشمند سرمایه گذار محترم و نیز حجم قابل توجه سرمایه گذاری ایشان در این بخش و سایر بخشها، در خصوص تامین مکان مناسب، امکانات آب، برق، جاده و … به ایشان در جایی خارج از محدوده دشت بم، جایی که ارتباط مستقیم آبی، خاکی، هوایی با محل زیست ساکنان نداشته باشد، بذل همکاری و تسهیلگری را نمایید تا دولت محترم نیز مانند گذشته به سهم خود در حمایت و حفظ سرمایه گذار ایفای نقش نموده باشد.
