امروزه تحقیقات یکی از محورهای مهمی است که ضامن پیشرفت و توسعه پایدار در هر کشور به شمار می‌آید. اگر پژوهشی انجام نشود، دانش بشری افزایش نخواهد یافت و دچار سکون و رکود خواهد شد. بدون انجام پژوهش امور آموزشی نیز از پویایی و نشاط لازم برخوردار نخواهد بود. براساس پژوهشی که در معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی بم صورت گرفت نتایج با اهمیتی حاصل گردید که در نشستی توسط مسئولان مربوطه تشریح شد. نشست خبری گزارش طرح تحقیقاتی خاتمه یافته با عنوان « شناسایی چالش های سیاست های درمان سو مصرف مواد در ایران « در معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی بم برگزار شد. این نشست خبری با حضور اصحاب رسانه و همچنین مهندس محمد بنی اسدی معاون تحقیقات و فناوری و مدیران این حوزه با محوریت بررسی نتایج منتج از این طرح تحقیقاتی برگزار گردید و دکتر سعید میرزائی با حضور در جلسه به بررسی ابعاد مختلف نتایج طرح مذکور پرداخت. در ادامه خلاصه ای از این نشست مبتنی بر سوالات مطروحه را می خوانید.
سوالات مصاحبه:
با توجه به عنوان طرح به نظر شما مخاطبین اصلی این طرح چه کسانی هستند؟
تصمیم گیران، سیاستگذران و مجریان سیاست های درمان سو مصرف مواد در سطوح محلی و ملی زمینه و لزوم مطالعه را توضیح بفرمایید.
امروزه اختلالات وابسته به مواد و پیامدهای ناخوشایند آن یکی از مشکلات سلامت عمومی در جهان بشمار می آید. به گونه ای که سو مصرف مواد در سال های اخیر افزایش چشمگیری یافته و به یک بحران انسانی تبدیل شده و تعداد سو مصرف کنندگان مواد روز به روز بیشتر می شود. کشور های مختلف از جمله ایران، برای برخورد با پدیده سومصرف مواد، سیاست های مختلفی را اتخاذ نمودند. فضای سیاستگذاری درمان سومصرف مواد در جمهوری اسلامی ایران دو دوره جنگ علیه مواد (۱۹۷۹-۱۹۹۳)و کاهش آسیب (۱۹۹۳ تا الان)را سپری کرده است. ایران و سایرکشورها با شرایط مشابه به منظور دستیابی به شرایط بهتر در حوزه مواد نیاز به استفاده بیشتر از رویکرد های مبتنی بر شواهد و کنار گذشتن رویکرد جنگ علیه مواد جهت اتخاذ سیاست های درمان سو مصرف مواد دارند. در این خصوص نیاز است سیاست های در حال اجرا مورد بررسی قرار گرفته و به عنوان چراغ راهی جهت سیاستگذاری آینده در نظر گرفته شود تا برنامه ها به نتایج متقن منجر شود.
روش مطالعه شما به چه صورت بوده است؟
این مطالعه با هدف شناسایی چالش های محتوای سیاست های درمان سومصرف مواد در ایران، از طریق بررسی اسناد و مصاحبه با سیاستگذاران و مجریان انجام شد. منظور از اسناد، تمامی اسناد، سیاست ها، قوانین و پروتکل های مرتبط با مبحث سو مصرف مواد در دو حوزه درمان و کاهش آسیب در ایران می باشد که در بازه زمانی بهمن ۱۳۵۷تا بهمن ۱۴۰۲ منتشر شده و در دسترس عموم قرار گرفته اند. متن منتخب اسناد و مصاحبه های پیاده سازی شده به صورت مکرر توسط دونفر از اعضای تیم پژوهش مورد مطالعه قرار گرفت تا درک کاملی از متن به وجود آید. جهت تحلیل داده ها از روش conventional content analysis استفاده شد.
پیام های کلیدی این طرح را توضیح نمایید.
جهت بهبود در فرایند سیاستگذاری لازم است سیاست ها مبتنی بر شواهد باشد و بیماری اعتیاد به عنوان یک موضوع چند جانبه مورد توجه قرار گیرد اما متاسفانه تصمیمات و سیاستگذاری ها بسیار تقلیل گرایانه می باشد و فرایند های درمانی در نظر گرفته شده جهت بیماران اغلب به طور کامل پیگیری نشده و ارتباطات بین سازمانی به درستی شکل نمی گیرد. از سوی دیگر عد بازنگری در قوانین منجر به بلا استفاده شدن برخی از سیاست ها می گردد.
براساس یافته های پژوهش چه پیشنهاداتی جهت ارتقا کیفیت خدمات دارید؟
استفاده بیشتر از رویکرد های مبتنی بر شواهد کنار گذشتن رویکرد جنگ علیه مواد جهت اتخاذ سیاست های درمان سو مصرف مواد
به روز رسانی قوانین و سیاست های این حوزه توجه به ماهیت چند بعدی اعتیاد و استفاده از متخصیصن مختلف جهت برنامه ریزی و تصمیم گیری
