فصل داغ خرما پز جنوبی ها با توقف صادرات حاصل دست رنجشان سرد شد و دستشان همچنان کوتاه و خرما بر نخیل ماند. بانک مرکزی طی بخش نامه ای در ۱۶ شهریور ماه سال جاری به گمرکات اعلام کرد در مقابل محموله های صادراتی، صادر کننده گان باید نسبت به بازگشت ارز تعهد بدهند و ارز خود را در سامانه نیما بفروشند، همین امر موجب شد تا صادر کنندگان خرید خود را متوقف کنند.
بخش نامه های یک شبه غیر کارشناسی بانک مرکزی
به گزارش گفتارنو، نائب رییس انجمن خرما و رییس انجمن سردخانه داران با انتقاد از این نوع بخش نامه های یک شبه عنوان کرد : بخش نامه ها را یک شبه ابلاغ و یک روزه دستور اجرا میدهند طبیعی است که صادر کننده نمی تواند خود را با این شرایط تطبیق دهد و بداند خرما بخرد یا نخرد. این چنین بخش نامه های غیر کارشناسانه ای که جوانب و عواقب کار را نمی سنجند تبعاتی از قبیل عدم خرید خرما توسط صادر کننده ها و توقف بار در گمرک و سردخانه دارد .
محمد حسین اکبری همچنین افزود: دولت به دلیل کمبود ارز با صدور این بخش نامه غیر کارشناسی باعث شد تا ۵۰ کانتینر از خرماهای ما از گمرکات برگشت خورده و به داخل سردخانه ها برود. این به تدریج با عث افت قیمت خواهد شد.
او با لحن انتقاد آمیز ی ادامه می دهد: باید بخش نامه را از چند ماه قبل ابلاغ کنند و بگویند از فلان تاریخ این برنامه را اجرایی کنید که صادر کنندگان بتوانند خود را با این شرایط تطبیق بدهند نه اینکه یک شبه اعلام و فردای آنروز گمرک اجرایی اش کند. اکبری خاطر نشان کرد : با صدور این بخشنامه، نامه ای مبنی بر مشکلات مصوبه جدید دولت پیرو دادن تعهد محضری و ثبت در سامانه نیما برای صادر کنندگان محصولات کشاورزی برای اتاق بازرگانی، صنایع معدن و کشاورزی استان کرمان فرستادیم و مشکلات صادرکنندگان را اعلام کردیم و خواستار اصلاح موارد زیر در بخش نامه شدیم.
۱. تعدادی از صادر کنندگان قرارداد قبلی داشته و ارز حاصله را قبلا وارد کشور نموده اند و در حال حاضر باید محصولات را صادر کنند
۲. نرخ مورد محاسبه گمرک با نرخ واقعی محصولات تفاوت فاحش دارد
۳. مهلت دو ماهه برای برگشت ارز امکان پذیر نمی باشد
۴. قرار داد های منعقده با توجه به معافیت محصولات کشاورزی از این قانون که مصوبه قبلی دولت بوده است با نرخ های دیگری صورت گرفته است و چنانچه بخواهند ارز را با نرخ بازار ثانویه بفروشند باعث خسارت زیادی به صادر کنندگان خواهد شد .
اکبری ضمن ابراز امیدواری نسبت به حمایت رییس اتاق بازرگانی، صنایع معدن و کشاورزی استان کرمان از صادرکنندکان می گوید: این بخش نامه برای کلیه محصولات کشاورزی، خرما ، پسته ، نهاده های دامی و حتی گوجه و …مشکل ساز شده است، در این زمینه حتی معاون جهاد کشاورزی در طی نامه ای خواستار استثنا برای این محصولات شده است که متاسفانه تاثیری نداشته است. علی اکبر مهرفرد در خصوص بخش نامه بانک مرکزی در خصوص بازگشت ارز حاصل از صادرات اعلام کرد: کانتینر های کشاورزی فساد پذیر در گمرکات کشور متوقف شده اند و صادر کنندگان این اقدام را مغایر با تعهدات قبلی خود می دانند، در همین راستا مهرفرد برای جلوگیری از فساد محصولات کشاورزی، خواستار توقف فوری این ابلاغیه برای محصولات کشاورزی به مدت یک ماه شد تا طی این مدت به بررسی موضوع و تعین راه حل به خصوص در مورد معاملات ریالی با کشور های همسایه پرداخته شود.
توقف صادرات ۵۰ درصدی خرمای کرمان
از سوی دیگر مقداد تکلوزاده دبیر کمیسیون بازرگانی کشاورزی کرمان با اعلام اینکه ما در کشور ۲۰ درصد صادرات خرما داریم و از حدود یک میلیون تن ، ۲۱۰ یا ۲۲۰ هزار تن خرما صادر میکنیم، قاطعانه می گوید: صادرات خرما و خیلی از محصولات کشاورزی کاملا قطع شده است، یعنی صادر کنندگان عمده و خریداران خرما که از سرد خانه ها و کشاورزان خرما خریداری میکردند هیچگونه خریدی انجام نداده اند.
اکبری بر سخنان تکلو زاده صحه گذاشت و اظهار داشت : از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن خرمایی که در ایران تولید می شود ۳۰۰ هزار تن از آن در استان کرمان تولید می شود و به لحاظ صادرات خرمای مضافتی کرمان بیشترین صادرات را دارد. به طوریکه از بین ۲۰۰ هزار تن صادرات خرمای ایران ۴۰ تا ۵۰ درصد آن متعلق به استان کرمان است. او گفت: صادرات خرمای کرمان به بیش از ۷۰ کشور صورت میگیرد ولی عمده صادرات را به هندوستان ، امارات متحده عربی ، روسیه ، داریم و پاکستان، افغانستان، ترکیه در رتبه های بعدی قرار دارند.
اکبری اصلاح بخش نامه ها را بزرگترین کمک به صادر کنندگان و به دنبال آن به کشاورزان خواند و گفت: دولت وظیفه اصلی خود در بحث هدایتگری، سیاست گذاری و حمایت را انجام نمی دهد و زمانیکه به بحران می خورد تنها ترین و دم دستی ترین کار را انجام می دهند و آن هم این است که خرید تضمینی انجام دهد این درواقع یک مسکن موقتی است، اما دردی را دوا نمیکند.
اکبری مؤکدا خواست دولت فکری برای بخش نامه های یک شبه اش کند وگرنه خرید تضمینی کمک چندانی به کشاورز نخواهد کرد . در بعضی از مناطق که خرمای ارزانتری دارند دولت خرید تضمینی خودرا انجام میدهد و اعلام کرده است اگر بازار خوب نباشد دولت برای خرید ورود خواهد کرد اما در حال حاضر خریدی صورت نگرفته است .
اکبری از بی تاثیری خرید خرما تضمینی دولت در سال گذشته گفت و عنوان کرد : سال گذشته در بم دولت حدود ۷ هزار تا ۸ هزار تن خرما را خریداری کرد و این رقم ۴ الی۵ درصد از ظرفیت تولید ما بود . و این اثر چندانی بر بازار خرمای ما نداشت .
اکبری با بیان اینکه ما باید کمک کنیم که بازار جریان داشته باشد و این رویه که یک مقدار خرید تضمینی انجام دهیم زیاد در جبران هزینه های کشاورز تاثیری نخواهد داشت افزود: بالا رفتن قیمت ارز و افزایش ده درصدی صادرات در سال گذشته را عامل حال خوب بازار خرمای کرمان دانست نه خرید تضمینی دولت .
بورس خرما اقبالی در کشور ندارد
اکبری بورس خرما ی کنونی را چندان مناسب کشور نمی داند و معتقد است مشکل بورس خرما، نداشتن استاندارد برای خرماست که همین امر خود موجب هراس خریداران خرما از بورس خرماست.
او یادآور می شود: بورس خرما مثل بورس آهن و … نیست. وضعیت سال گذشته بورس پسته و عدم معامله در آن به عنوان نمونه مشابه بورس خرما خود گواهی بر این مسئله است. علی رغم این موضوع برخی از کارشناسان کشاورزی، عرضه خرما در بورس را عامل موتری در حذف واسطه ها و شفافیت بازار می دانند . اما اکبری نظر دیگری دارد او میگوید: خریدار میخواهد خرما را عینا ببیند چون در بازار خرما مشکلات عدیده ای وجود دارد، گاها دیده شده که خرماهای با کیفیت متفاوت بدون اینکه تفکیک شوند بسته بندی شده و با نام خرمای درجه یک وارد بورس می کنند.
گفتارنو/ سمیرا کریمی افشار
