طلوع ارگ – اکبر نادری
(یادداشتهای اشخاص و نویسندگان لزوما دیدگاه پایگاه خبری طلوع ارگ یا هفته نامه طلوع بم نیست)
پس از گذشت سال ها از زمین لرزه پنجم دی ماه زمزمه سامان دهی به آرامگاه زنده یاد ایرج بسطامی مدتی است به گوش می رسد و دقیقاً تصدیقی است بر هرم نیازهای مازلو و اولویت بندی های او. گرچه شنیده می شود که جمعی از بازماندگان زلزله پنجم دی ماه در کانکس ها تدریس می کنند و مدارس کانکسی هنوز بخشی از مدارس بم به حساب می آیند، که در جای خود موجب تاسف است و سوال، که چگونه مسئولین آموزش و پرورش این شهر طی این همه سال نتوانسته اند این نقیصه را بر طرف کنند. اما در بخش های دیگر N.G.O ها، مردم و مسئولین کوشیده اند بر کمبودها غلبه و رفته رفته شهر وضعیت عادی به خود بگیرد. حالا دقیقاً زمانی است که بسیاری از کمبود ها در بخش های فرهنگی دیده می شوند و نیاز به برطرف کردن آنها احساس می گردد. گرچه لایه های دیگر اجتماعی سال هاست از این کمبود ها رنج می برند. از آنجا که این نیازها به عنوان نیازی عمومی مطرح نشده بودند، طبیعتاً صبر یا فراموشی مقطعی، برای آنها بهترین راه حل بوده که اتفاق افتاده اما اکنون دیگر مردم ادامه این وضع را در شان خود نمی بینند. در چنین شرایطی است که ساماندهی به آرامگاه بسطامی یا ایجاد خانه فرهنگ مردم به عنوان هدف در اولویت بندی ها جایگاه واقعی خویش را پیدا می کند و داشتن ” نقشه راهی” برای رسیدن بدین مقصود ذهن بسیاری از علاقمندان را به خود مشغول می‌دارد.
در این یادداشت کوشش شده که به اهم فراز و فرودها در این مسیر اشاره شود. توجه به این نکات می تواند علاوه بر جلوگیری از خطاها و دوباره کاری ها موجبات جلب نظر و حساسیت صاحب نظران پیرامون موضوع را در پی، و زمینه بهره گیری از خرد جمعی را فراهم کند.
- در روزهای آغازین حادثه زلزله پنجم دی ماه جمعی از هنرمندان کرمان برای کمک به مردم و آگاه شدن از وضعیت زنده یاد ایرج بسطامی وارد بم می شوند اوضاع طوری است که امکان خدمت دیگری وجود ندارد، پیکر ایرج بسطامی را از زیر آوار بیرون آورده و در جای کنونی دفن می‌کنند. وضعیت به گونه ای است که کسی چندان به آینده نمی اندیشد و همه کسانی که برای امداد آمده اند صبح رستاخیز را به چشم خویش می بینند و طبیعی است در چنان فضایی اندیشه کردن به همه موارد و آن هم آینده نگری کار چندان ساده ای نیست. با این همه بازماندگان زلزله از هنرمندانی که در اجرای این امر حضور داشته اند بارها تقدیر کرده اند.
- محل آرامگاه بسطامی در حال حاضر به گونه ای است که با توجه به اینکه در کنار آرامگاه سایر عزیزان همشهری قرار گرفته ، انجام هر عملی را جهت بهسازی غیر ممکن می کند. پس نهایتاً انتقال پیکر وی امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
- بسطامی از مردم بود، با مردم و برای مردم بود و سر انجام با انبوه ده ها هزار نفری مردم شهرش جان باخت. هرگونه اندیشه برای انتقال پیکر وی مثلاً به خانه پدری یا هر نقطه دیگری جفا به رویکرد مردمی ایرج و امری احساسی و غیر ممکن می‌باشد، چرا که قطعاً مردم با این امر مخالف و اجاره نخواهند داد که پیکر بسطامی از بهشت زهرای بم خارج شود. فراموش نکنیم که بزرگان، اندیشمندان و هنرمندان همچنان که در زندگی تعلق عامه می یابند، در مرگ نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
- حال با عنایت به اینکه محل کنونی آرامگاه از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و ضرورت ساماندهی به آن قطعی است و هیچکدام از تشکل های مردمی موجود هم به تنهایی قادر به انجام این امر نیستند تلاش کنیم که با بهره گیری از خرد جمعی و ایجاد تشکلی صرفاً بدین منظور، ضمن جلوگیری از خطاهای احتمالی و هزینه کردهای چند باره، ساماندهی آرامگاه بسطامی را به انجام برسانیم.
- برای انجام این مهم شایسته است ابتدا جلسه ای به وسیله انجمن حمایت از توسعه و بازسازی بم ( انجمن حامی؛ که تا کنون بارها موفق به انجام خدماتی از این دست گردیده) با حضور چهره های علمی رشته معماری استان، نماینده مردم درمجلس، نماینده ای از خانواده بسطامی، ریاست شورای شهر ، شهردار بم، دوتن از نمایندگان سازمان های مردم نهاد، نماینده ای از جامعه موسیقی کشور یا استان، فرماندار شهر، نماینده سازمان میراث فرهنگی تشکیل تا بستر انجام مراحل ذیل را فراهم نمایند.
- تملک قطعه زمینی در بهشت زهرا، ترجیحاً در کنار تپه آوارهای زلزله ( این تپه می تواند با فراهم نمودن امکان کشت، به تپه ای سبز با درختان بومی بدل گردد) با حداقل ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ متر مساحت.
- تشکیل کارگروهی تخصصی از معماران و شهرسازان داوطلب جهت ساماندهی آرامگاه از طریق انجام فراخوان ملی ارسال طرح و نقشه های آرامگاه، با اولویت خانه باغ بومی باغشهر بم. الگوهایی انجام شده در کشور مانند آرامگاه خیام و دیگران که بسیاری از این بناهای ارزشمند اثر زنده یاد هوشنگ سیحون می باشند، می توانند علاوه بر بر آورده کردن نیازهای مردم و پاسخ به سلیقه های فرهنگی، زمینه ایجاد جاذبه های گردشگری بم را در آینده فراهم نمایند.
- منابع مالی پروژه، علاوه بر مراکزی چون میراث فرهنگی که اولویت انجام چنین پروژه هایی را در دل خود خود مستور دارند، توان دوستداران هنر و موسیقی اصیل، معماری ایرانی و خصوصاً علاقمندان به صدای جاودانه ایرج بسطامی در سطح ملی، که منابعی خلل ناپذیرند و می توان با بهره گیری از یاری ایشان آرامگاه بسطامی را سامان داد.
آنچه آمد نه گفتاری صرف بی همراهی کرداری، که در پهنه ی کوشش و اندیشه، هرگاه همیاری جوانان با دستاوردهای پیران گره خورده به گشودن پنجره ای رو به بم آینده، روبه بم دلخواه انجامیده. اینچنین باد.
