تصاویر ارسالی حکایت از ماجرای جدیدی در ارگ بم دارد. این ارگ که همیشه از سو مدیریت رنج میبرده است اینک با مشکل جدی مواجه است. مشکل سایه سنگین اداره میراث فرهنگی استان کرمان. برخی از کارشناسان از بودجه چند میلیارد تومانی سخن میگویند که نیکزادی نماینده مردم بم به استناد ماده ۱۰ و ۱۲ ستاد بحران چند سال پیش برای مرمت ارگ بم درخواست کرده و اکنون این بودجه در میراث فرهنگی استان کرمان باقی مانده است.
از سوی دیگر کارشناسان از حضور چهار روزه پیمانکارانی خبر میدهند که به دلیل تعریف پروژهای چند صد میلیون تومانی به بهانه مرمت در حال تخریب کاروانسرای غرب ارگ بم هستند. آنها مدعیاند مرمت این کاروانسرا درحالی به پیمانکار سپرده شده که کلا بنا را تخریب کرده و میخواهد از نو بسازد امری که با قوانین یونسکو کاملا مغایر است. همچنین آنها مدعیاند پیمانکاران در حال تخریب مدرسه میرزا نعیم درعامه نشین شرق ارگ بم هستند که یک بنای ۹۰ درصد سالم است.
همچنین این دسته از کارشناسان ارگ بم مدعی هستند که کارشناسان بارها به پیمانکاران اخطارهای لازم را دادهاند اما آنهابه کار خود ادامه میدهند و در عین حال میگویند این موضوعات به کارشناسان و مدیریت ارگ بم مربوط نیست و ما با میراث استان کرمان قرارداد داریم. و این پرسش جدی را پیش رو میگذارند اگر پایگاه جهانی ارگ بم ادعای بینالمللی دارد و حتی نمیتواند بر این پروژه نظارت کند و پیمانکار را انتخاب و رصد کند تعریف مدیریت چیست؟
آنها تأکید میکنند که کافی است عکسهای پیش از مرمت و پس از مرمت همچنین عکسهای مرمت استادکاران قدیمی با پیمانکاران جدید مقایسه شود تا عمق فاجعه در ارگ بم مشخص شود.
این در حالی است که در این چند روزه چندین تراکتور آوار های حاصل از تخریب یا به زعم عده ای مرمت را که با بیل و کلنگ و تراکتور انجام شده از ارگ بم بیرون میبرند. کارشناسان بر این نکته تأکید دارند که مدیر پایگاه ارگ بم و حتی مدیران سازمان مرکزی میراث فرهنگی اختیاری برای دخالت در کار پیمانکاری ارگ بم ندارند چرا که اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان کارفرما شده و همهی اختیارات به دست آنها است و این بزرگترین ضربهای بود که دورهی مدیریت پیشین ارگ وارد شده و تمام اختیارات کارفرمایی را به میراث کرمان محول کرده است.
از سویی مدیر جدید هم به دلیل داشتن حکم سرپرستی از میراث استان بیم داشته و حتی به کارگاهها سرکشی هم نمیکند.
خبرنگار اسکان نیوز تاکنون موفق به تماس با نیکزادی نماینده مردم ارگ بم و برای بررسی صحت و سقم مبلغ درخواستی نشده است اما در گفت و گو با فرهاد عزیزی مدیرکل امور پایگاههای ثبت جهانی و ملی موضوع احتمال تخریب را به وی اطلاعرسانی کرد و او قول پیگیری داد. عزیزی پس از پیگیری اعلام کرد: ظاهرا اشتباهی تا کنون رخ نداده است اما دستور توقف تا بررسی نتیجه را صادر کردم.
حال ذکر چند نکته ضروری است:
1- پیش از زلزله بم هم در حجم وسیعی مرمت صورت گرفته بود اما چون مرمتها بنیادی نبودند با زلزله بخشهای جدید مرمت شده فرو ریخت.بنابراین اگر قرار است تجربیات قبلی تکرار شود صرفا هدر دادن پول و تخریب رساندن به بنا را پیش رو دارد.
۲- این شیوه کارکردن بسیار غیر اصولی است چرا که یک بنا را تخریب نمیکنند و از نو بسازند و این با معیار اصالت اثر و معیارهای ثبت بم در فهرست یونسکو مغایرت دارد و ناسازگار است و به معنای دوباره سازی است آن هم برای بخشهایی که در زلزله از بین نرفته بلکه توسط عوامل انسانی ابتدا دیوارهها را تخریب میکنید و دوباره میسازید.
۳- بنا به شواهد این طرح تأیید شورای فنی را ندارد و حتی اگر هم رسیده با توجه به نگرانیهایی که وجود دارد انتظار میرود اعلام شود اعضای شوراهای فنی و راهبردی که این طرح را تأیید کردند چه کسانی مسوولیت آن را به عهده دارند و تجربه کاخ گلستان تکرار نشود.
۴- اگر در مورد نیروی کارشناسی که طرح پیمانکاری را انجام میدهد ابهامات زیادی وجود دارد لازم است با توجه به این که این اثر هم ثبت جهانی است و هم در واقع از مهمترین اثار جهان به شمار میرود خیلی صریح و شفاف موضوعات در رسانه اعلام و نگرانیها برطرف شود. همچنین در صورت بروز تخلف از سوی پیمانکاران مدیریت ارگ بم، ناظر، شورای فنی،معاونت توسعه مدیریت و معاون میراث فرهنگی استان کرمان باید در این زمینه پاسخگو باشند.
۵- دستگاههای نظارتی پیگیر این مسأله باشند که چه مقدار بودجه، توسط چه کسانی و چه شرکتهایی و با چه پیوندهایی مورد استفاده قرار میگیرد./ اسکان نیوز