به گزارش طلوع ارگ به نقل از فردای کرمان، تولید خرما امسال با توجه به میزان بارندگی و کاهش بسیاری از آفات در کشور افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن خرما از نخلستان‌های کشور برداشت شود. با این وجود اما تقاضای پایین برای خرید در بازارهای داخل از یک‌سو و عدم تمایل خرید کشورهای هدف صادرات به دلیل شیوع کرونا از سوی دیگر سبب شده با وجود تورم بالا در بازار کالاهای مصرفی، قیمت خرمای خریداری شده از کشاورز پایین باشد. دبیرکل انجمن ملی خرمای ایران قیمتی که در حال حاضر از کشاورز خرماکار خریداری می‌شود را عادلانه نمی‌داند و معتقد است این مساله مقطعی است و با توجه به اعلام سازمان جهانی فائو مبنی بر عدم انتقال ویروس کرونا از طریق محصولات گیاهی مانند خرما، عرضه و تقاضای بازار در آینده این قیمت را اصلاح می‌کند و نرخ خرما به قیمت واقعی خود نزدیک می‌شود.
مقداد تکلوزاده با اشاره به فصل برداشت خرما در کشور، بیان کرد: «با توجه به میزان بارندگی، شرایط آب و هوایی و کاهش میزان عارضه‌هایی مانند خشکیدگی خوشه و آفت زنجره، میزان تولید خرما در کشور افزایش یافته است».
وی افزود: «میزان تولید در برخی مناطق شرقی استان کرمان مانند بم و بروات ۱۵ تا ۲۰ درصد، در جیرفت پنج تا ۱۰ درصد و در استان‌های خوزستان و بوشهر بین هشت تا ۱۰ درصد افزایش داشته و پیش‌بینی می‌شود امسال میزان تولید خرما در کشور به یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن هم برسد».
دبیر انجمن خرمای استان کرمان ادامه داد: «با وجود افزایش میزان تولید خرما، چالشی که وجود دارد بحث عرضه و تقاضا است که همیشه قیمت‌ها را مشخص می‌کند، گاهی در محصولی مانند گندم و جو، دولت خرید تضمینی انجام می‌دهد و کشاورزان هم با رویکرد دولت محصول را کشت می‌کنند اما در خصوص محصولی مانند خرما که خرید و فروش آن توسط اشخاص حقیقی و حقوقی انجام می‌شود و دولت ورود نمی‌کند، ممکن است چالش‌هایی ایجاد شود».
وی اظهار کرد: «از سوی دیگر بحث کرونا و محدودیت‌هایی که در برخی افراد جامعه، مصرف‌کنندگان داخلی و نیز کشورهای هدف صادرات وجود دارد، سبب شده مصرف و تقاضا برای خرید خرما تا حدودی کاهش پیدا کند که به نظر بنده این مساله شاید در یک بازه‌ی زمانی محدود باشد زیرا هر چه جلوتر می‌رویم، اطلاعات محققین از کرونا و عوامل شیوع آن متفاوت می‌شود».
تکلوزاده یادآور شد: «ما از سازمان فائو که سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد است و نیز بسیاری از دانشگاه‌های معتبر کشور و موسسات تحقیقاتی خارج، استعلام گرفتیم و همه تاکید کردند که به هیچ‌وجه ویروس کرونا قابلیت رشد و تکثیر در خرما و هیچ محصول غذایی نباتی دیگری را نخواهد داشت و این یک مزیت بزرگ است که ویروس روی خرما هم ممکن است چند ساعت تا چند روز باقی بماند و در نهایت از بین می‌رود، به این ترتیب دغدغه‌ای که ما از انتقال ویروس کرونا به مصرف‌کننده‌ی خرما داشتیم، از بین می‌رود».
وی ادامه داد: «بنابراین به سمت این رفتیم که بسته‌بندی‌ها به شکلی باشد که مصرف‌کننده پس از خرید بتواند آن را ضدعفونی کند».
قیمت فعلی خرید خرما از کشاورز عادلانه نیست
دبیرکل انجمن ملی خرمای ایران توضیح داد: «افزایش میزان تولید و کاهش میزان تقاضا برای خرما که مقطعی به وجود آمده، باعث شده قیمت خرید خرما از کشاورزان در باغ یا مزرعه کاهش پیدا کند».
وی با بیان این‌که هزینه‌های تولید کشاورزان حداقل ۵۰ تا ۷۰ درصد افزایش پیدا کرده، گفت: «این عدد بسیار بزرگ است و اگر یکی دو سال تکرار شود و قیمت محصول به قیمت واقعی نرسد عملا کشاورز نسبت به استفاده‌ی بهینه از نهاده‌های تولید بی‌رغبت می‌شود و ممکن است سال‌های آینده به باغ رسیدگی نکند و کاهش کیفیت محصول را داشته باشیم».
تکلوزاده افزود: «قیمت فعلی بعضی از واریته‌های خرما که از کشاورز خریداری می‌شود قیمت واقعی و عادلانه نیست و دیدگاه‌مان این است که عرضه و تقاضای بازار در آینده این را اصلاح می‌کند و نرخ خرما به قیمت مناسب‌تری می‌رسد».
وی همچنین بیان کرد: «البته اگر قیمت خیلی افزایش پیدا کند مانند قیمت‌های دستوری که برخی از سازمان‌های دولتی و بخش خصوصی می‌دهند و به ۴۰ تا ۵۰ تومان برسد مصرف‌کننده‌ای وجود نخواهد داشت، نه باید قیمت آن‌قدر پایین باشد که هزینه‌های تولید کشاورز به دست نیاید و نه آن‌قدر بالا که مصرف‌کننده به دنبال جایگزینی برای محصول خرما باشد».
قیمت خرما با تورم رشد نکرده است
تکلوزاده با بیان این‌که قیمت تمام‌شده‌ی محصولات کشاورزی به‌شدت ارتباط با نحوه‌ی مدیریت باغ و مزرعه دارد، خاطرنشان کرد: «به عنوان مثال قیمت تولید خرمای مضافتی که در یک روستای شهرستان بم را بررسی کردیم با وجود این‌که مزارع دیوار به دیوار هم بودند کاملا با هم متفاوت بود. زیرا سبک مدیریت، استفاده‌ی بهینه از نیروی کار، مکانیزاسیون، استفاده‌ی بهینه از سموم و مبارزه با آفات باعث می‌شود هزینه‌ی تمام‌شده متفاوت باشد و به همین دلیل نمی‌توان یک قیمت مشخص را به عنوان هزینه‌ی تمام‌شده‌ی خرما اعلام کرد اما عموما در سطح خرمای مضافتی هزینه‌ی تولید بین هفت‌هزار تومان تا ۱۲ هزار تومان متفاوت است».
وی افزود: «اگر قیمت خرید از کشاورز سال گذشته ۱۶ تا ۱۷ هزار تومان بوده امسال منطقی نیست با تورمی که در همه‌ی کالاهای مصرفی وجود داشته، قیمت خرما کاهش پیدا کند بلکه باید با تورم رسمی دولت، قیمت خرما نیز افزایش پیدا کند».
دبیر انجمن خرمای استان کرمان با اشاره به رصد بازار در شهرهای مختلف، ادامه داد: «هفته‌ی گذشته قیمت فروش خرما در تهران، قزوین و رشت را بررسی کردم که نشان داد قیمت خرما از باغ تا خرمایی که به دست مصرف‌کننده می‌رسد، تقریبا دو برابر افزایش می‌یابد».
وی توضیح داد: «با توجه به افزایش هزینه‌های حمل و نقل، سود فروشنده و … شاید ۶۰ درصد این هزینه قابل پذیرش باشد اما ۳۰ تا ۴۰ درصد دیگر به واسطه‌هایی برمی‌گردد که در شهرهای هدف هستند و قیمت را افزایش می‌دهند، البته باز هم باید این را در نظر بگیریم که قیمت فروش خرما در بازه‌های زمانی حتی تا ۴۵ تومان هم رسید و الان مقداری کاهش پیدا کرده است».
باید تمایل را برای خرید را افزایش دهیم
تکلوزاده در پاسخ به این سوال که به عنوان انجمن خرما برای حمایت از کشاورزان چه اقداماتی انجام دادید؟؛ گفت: «در اساس‌نامه‌ی انجمن خرما حداقل یک‌سوم اعضا کشاورز هستند، یک‌سوم فرآوری‌کنندگان و یک‌سوم هم تاجران هستند و به همین لحاظ نقطه‌نظر کشاورزان بسیار تاثیرگذار و قابل اهمیت است و دیدگاه ما از لحاظ مدیریتی این است که به کل زنجیره‌ی ارزش خرما به صورت یکسان نگاه می‌کنیم».
وی یادآور شد: «در چند سال اخیر کلاس‌های مختلفی درباره‌ی مدیریت تولید داشتیم که بعضی کشاورزان استفاده کردند. تورهای بازدید از استان‌های دیگر و کشورهای دیگر هم داشتیم که در راندمان تولید بسیار تاثیر داشته است».
دبیرکل انجمن ملی خرمای ایران افزود: «در عین حال ما دیدگاه‌مان این است که عرضه و تقاضا را باید دست‌کاری کنیم و به نحوی تقاضا برای محصول خرما را افزایش دهیم».
وی از معرفی خرمای کرمان و ایران در نمایشگاه‌های مختلف داخلی و خارجی و فرهنگ‌سازی برای مصرف خرما به عنوان یک ماده‌ی غذایی مغذی خبر داد و اظهار کرد: «باید به نحوی طرف تقاضای بازار که ۷۵ درصد در داخل مصرف می‌شود و ۲۵ درصد صادراتی است را تعدیل کنیم و تمایل را برای خرید افزایش دهیم».
تکلوزاده افزود: «اگر تقاضا افزایش پیدا کند قیمت خرید از کشاورز هم افزایش پیدا می‌کند اما اگر تصور کنید با قیمت دستوری کار اصلاح می‌شود منطقی نیست، دستوری کردن قیمت کار اشتباهی است و تجربه نشان داده در بسیاری از محصولات دیگر هم ضربه خوردیم».
وی گفت: «برای افزایش تقاضا در بازار داخلی و خارجی باید این اطمینان خاطر از طریق رسانه‌ها به خریدار داده شود که در شرایط کرونا، خرما آسیبی به آن‌ها نمی‌رساند و مشکلی ندارد و حتی خرما باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود، با این دو کار می‌توانیم به جای کمک نقدی که در حیطه‌ی توان و اختیارات ما نیست، به کشاورز کمک کنیم، اگر این اتفاق بیفتد در چند ماه آینده قیمت خرما افزایش پیدا می‌کند و به قیمت واقعی می‌رسد».
دبیر انجمن خرمای استان کرمان با اشاره به وضعیت صادرات خرما، توضیح داد: «صادرات هنوز وضعیت مشخصی ندارد، نسبت به سال گذشته مقداری تقاضاها کمتر شده اما باید اجازه دهیم فصل برداشت انجام شود زیرا بسیاری از تجار هم تولیدکننده هستند و هم واحد فرآوری دارند شاید تا دو ماه آینده وضعیت صادرات مشخص شود اما شواهد و قراین نشان می‌دهد عدم تمایلی که برای وارد کردن محصول خرما از سوی کشورهای دیگر وجود داشت در حال مرتفع شدن است و احتمالا دنیا به این نتیجه برسد که با این شرایط باید خود را وفق دهد و فعالیت‌های تجاری خود را با رعایت پروتکل‌ها انجام دهند».
گزارش:پروین میرزاحسینی
