روزگاری بود که مردم کرمان اخبار بروز گرد و غبار و ریزگردها را فقط از رسانه ها می شنیدند اما طی سال ها اخیر با تشدید خشکسالی در شرق استان کرمان در کنار احداث سدهای متعدد از جمله سد نساء و خشک شدن باتلاق جازموریان طوفان های شن و متعاقب آن ریزگردها در شرق کرمان به ویژه فهرج و ریگان سایه افکنده اند.
هر چند در سال های ابتدایی ریزگردها به صورت یک پدیده مقطعی و نه چندان جدی محسوب می شد اما عدم برنامه ریزی دقیق برای کنترل کانون های بیابانی محلی در نهایت وضع را به جایی رساند که مردم این مناطق نیمی از سال را زیر سایه ریزگردها می گذرانند.
هر چند که گفته می شود بستر رودخانه های خشک شده به خصوص رودخانه فهرج و باتلاق جازموریان دلیل اصلی گرد و غبار در کرمان است اما بدون شک دلیل اصلی ریزگردها کاهش رطوبت در استان است
هر چند که گفته می شود بستر رودخانه های خشک شده به خصوص رودخانه فهرج و بستر باتلاق جازموریان دلیل اصلی گرد و غبار در کرمان است اما بدون شک دلیل اصلی ریزگردها کاهش رطوبت در استان است، این امر نیز ناشی از احداث سد نساء در شرق کرمان و خشک شدن رودخانه های پایین دست از یک سو و خشک شدن جازموریان و کاهش رطوبت در جنوب کرمان از سوی دیگر است.
جدای از بحث های تکراری دلایل بروز ریزگردها در شرق کرمان، نکته اصلی این است که هیچ گاه گام عملیاتی برای کاهش ریزگردها در این مناطق برداشته نشده است و وضعیت هر روز در کرمان بدتر می شود بطوریکه ریزگردها حالا به شرق و شمال استان نیز سرایت کرده اند. خبرهای رسانه ها هم گویی برای مسئولان تکراری شده و توجهی به مشکلات نمی شود.
با احتساب امروز سه روز پیاپی است که شرق کرمان شاهد غلظت شدید هوا است و ریزگردها به حدی است که امروز میزان آلودگی هوا در شهر فهرج به ۴۰ برابر حد مجاز رسید و مردم خانه نشین شدند همین وضعیت در شهر ریگان نیز روی داد.
کاهش دید افقی نیز موجب شده است رفت و آمد در سطح شهرها، معابر فرعی و جاده های ترانزیتی استان با مشکل مواجه شود و صدها نفر نیز به مراکز درمانی دو شهرستان مراجعه کرده اند، گفته می شود با ادامه روند بادهای ۱۲۰ روزه سیستان و بلوچستان گرد و غبار همچنان در این مناطق وجود خواهد داشت و به مناطق شمالی و جنوبی استان نیز سرایت خواهد کرد.
ریزگردها عادی و هوای آفتابی عجیب شده است
طبق پیش بینی هوای هواشناسی استان کرمان طی روزهای انتهایی هفته جاری همچنان وضعیت شرق کرمان به دلیل وزش بادهای فصلی همراه با طوفان شن و گرد و غبار خواهد بود.
سرپرست فرمانداری فهرج در خصوص آخرین وضعیت این شهرستان اظهارداشت: ریزگردها طی سه روز گذشته در شهرستان فهرج زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده است.
امیر باقری زاده افزود: طبق شاخص های دستگاه پایش آلودگی هوا در شهرستان میزان آلودگی روز اول ۱۸ برابر حدمجاز و امروز ۴۰ برابر شده است.
وی گفت: کاهش دید افقی و شن گرفتگی راه ها و زیر ساخت ها، کانال های آب و قنوات و معابر عمومی از جمله مشکلاتی بوده که طی این چند روز روی داده است و دستگاه های امدادی با آماده باش کامل سعی کردند مشکلات را به حداقل برسانند.
وی ادامه داد: با وجود شن گرفتگی جاده ها و کاهش دید افقی محورهای اصلی شهرستان باز بوده و رفت و آمد در آن ها ادامه دارد.
از مسئولان در سطح استان و سطوح ملی می خواهیم با توجه به اینکه ریزگردها تعداد زیادی از روزهای سال در این شهرستان روی می دهد هر چه زودتر چاره اندیشی کنند
فرماندار ریگان نیز اظهارداشت: از مسئولان در سطح استان و سطوح ملی می خواهیم با توجه به اینکه ریزگردها تعداد زیادی از روزهای سال در این شهرستان روی می دهد هر چه زودتر چاره اندیشی کنند.
امین باقری گفت: سه روز است که مردم خانه نشین شده اند و از افراد بیمار، سالمندان و کودکان می خواهیم تا پایان ریزگردها در خانه ها بمانند و در فضای باز حضور نیابند و مردم عادی هم از انجام کارهای سنگین در فضای باز خودداری کنند.
نیمی از روستاهای ریگان در محاصره ریزگردها
وی با اشاره به کاهش شدید دید در شهرستان تصریح کرد: بسیاری از روستاهای شهرستان دارای جاده های خاکی هستند و در حالت عادی هم رفت و آمد در آن ها مشکل است و طی روزهای اخیر نیمی از روستاها در محاصره ریزگردها بوده اند و مردم امکان رفت و آمد بین روستاها را ندارند.
باقری تاکید کرد: از مردم می خواهیم تا اتمام حالت فعلی از رفت و آمد در جاده های فرعی خودداری کنند.
راه ۴۰ روستا بسته است
وی از بسته شدن راه ارتباطی حداقل ۴۰ روستا خبر داد و گفت: حداقل ۱۵۰ روستا در محاصره ریزگردها هستند و براورد شده است به دلیل وزش باد گرم و شنهای روان حداقل ۲۰ تا ۴۰ درصد از محصول خرمای سال جاری نیز دچار خسارت شده اند.
وی گفت: متاسفانه شهرستان فاقد بیمارستان است و به همین دلیل صدها نفر از مردم ریگان به مراکز اورژانس موجود در شهرستان و خانه های بهداشت مراجعه کرده اند.
رئیس ادامه کل محیط زیست استان کرمان اظهارداشت: یکی از مشکلاتی که استان کرمان به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالی با آن مواجه شده اند ریزگردها و افزایش غلظت هوا در اکثر مناطق استان به ویژه در شرق و جنوب استان کرمان است.
آنچه که در کرمان روی می دهد ناشی از کانون های بیرون از استان نیست بلکه به دلیل خشکسالی و کاهش رطوبت هوا در اکثر مناطق استان کرمان شاهد وجود کانون های بحرانی بیابانی هستیم
رضا جزینی زاده بیان کرد: آنچه که در کرمان روی می دهد ناشی از کانون های بیرون از استان نیست بلکه به دلیل خشکسالی و کاهش رطوبت هوا در اکثر مناطق استان کرمان شاهد وجود کانون های بحرانی بیابانی هستیم و با وزش کوچکترین بادی شاهد ایجاد طوفان شن هستیم و در نهایت این طوفان های به ریزگرد تبدیل می شوند.
وی ادامه داد: خشکسالی به شدت طبیعت استان کرمان را متاثر کرده است اما آنچه که نگران کننده است عدم اختصاص حق آبه رودخانه ها و باتلاق ها و دریاچه های کوچک است.
وی مهمترین کانون ریزگردهای استان کرمان را جازموریان دانست و افزود: ۲۵ درصد از ریزگردهای کشور ناشی از بستر خشکیده این باتلاق است که سه استان را تحت تاثیر قرار می دهد.
استان کرمان در حالی با تغییرات اقلیمی شتابان روبرو شده است که مردم این استان نیز در مواجه با این تغییرات غافلگیر شده اند و کاهش منابع آب، افزایش دما و بروز پیاپی ریزگردها از جمله این پدیده ها است./مهر
